Granice Nauki
Latest Past Events
Nauka na Żywo: Czy można złamać prawa fizyki?
Zapraszamy na kolejny wykład z cyklu Nauka Na Żywo! Tym razem zastanowimy się, czy można złamać prawa fizyki 🖤🖤 Każdy zapewne kiedyś przekonał się boleśnie, że próby złamania praw fizyki nie kończą się dobrze. Ale czym właściwie są owe "prawa fizyki" i czy mogły być inne? 🖤🖤 Historia nauki pokazuje, że pozornie niewzruszone zasady mogą się okazać szczególnym przypadkiem ogólniejszego "kodeksu". 🖤🖤 Czy zatem istnieją ostateczne, niepodważalne, prawa fizyki? Dr Michał Eckstein jest fizykiem matematycznym, pracuje w Krajowym Centrum Informatyki Kwantowej na Uniwersytecie Gdańskim. Członek Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych i bliski współpracownik ks. prof. Michała Hellera. Jego zainteresowania badawcze sięgają od abstrakcyjnej algebry i geometrii nieprzemiennej po fizykę kwantową i Ogólną Teorię Względności. Współautor książki "Spectral Action in Noncommutative Geometry" "Nauka na żywo" – zadanie finansowane w ramach umowy 761/P-DUN/2019 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.
Jankowicz: Dlaczego tak chętnie spoglądamy w lustro?
W wierszu z cyklu „Suita luster” Federico García Lorca napisał, że „żyjemy pod wielkim lustrem”. Zgodziłoby się z nim wielu dwudziestowiecznych pisarzy. Z pewnością Max Jacob, który w jednym z utworów opisuje złudzenia optyczne wywoływane przez lustra. Jorge Luis Borges, w którego tekstach poetyckich i opowiadaniach zwierciadło jest obiektem fascynacji, wywołującym niejednoznaczne reakcje: przyciągającym i zarazem odpychającym, budzącym podziw i potężny lęk. Louis Aragon, który w swej ostatniej – autobiograficznej – powieści pt. „Wyrok śmierci”, opowiada historię człowieka daremnie poszukującego prawdy o sobie w lustrzanych refleksach. Podobne przejawy fascynacji lustrami znajdujemy w twórczości wielu innych pisarek i pisarzy. Jakie są źródła tego zainteresowania? Czym jest zwierciadlane odbicie? W jaki sposób na to pytanie odpowiadali w przeszłości teologowie, filozofowie, artyści, pisarze, ale też katoptrycy? Co nas przyciąga do zwierciadeł i jaki sekret skrywają? Dr Grzegorz Jankowicz jest filozofem literatury, krytykiem, tłumaczem i publicystą. Pracownik Centre for Advanced Studies in the Humanities Uniwersytetu Jagiellońskiego, redaktor działu kultury "Tygodnika Powszechnego", dyrektor programowy Festiwalu Conrada. Zadanie finansowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą "DIALOG" w latach 2016–2019.
Mateusz Hohol: Homer, Euklides i narodziny kultury
W poniedziałek 10 czerwca zapraszamy o godzinie 18.00 na wykład dr. Mateusza Hohola pod tytułem "Homer, Euklides i narodziny kultury". „Iliada”, której autorstwo przypisuje się Homerowi oraz „Elementy” Euklidesa, to jedne z kluczowych dzieł, które ukształtowały naszą cywilizację. Wydawać by się mogło, że należą one do zupełnie różnych sfer kultury. Pierwsze to epos na temat wojny trojańskiej, który zrodził się w tradycji ustnej z improwizowanych pieśni wykonywanych przez niepiśmiennych bardów. Drugie zaś to traktat matematyczny systematyzujący grecką wiedzę matematyczną, w którym po raz pierwszy w historii zastosowano na szeroką skalę aksjomatyczno-dedukcyjną metodę dowodzenia. Badania nad strukturą języka obydwu dzieł wskazują jednak na pewne podobieństwa między nimi. Zarówno „Iliada”, jak i „Elementy” zbudowane są z formuł językowych, czyli dobrze ustalonych i powtarzanych często ciągów słów. Fakt ten jest intrygujący z punktu widzenia kognitywistyki, bowiem w doskonały sposób obrazuje jak wynalazki kulturowe, a konkretnie specyficzne formy użycia języka, rozszerzają i usprawniają naturalne zdolności poznawcze człowieka. dr Mateusz Hohol jest adiunktem w Centrum Kopernika na UJ i post-dokiem w Sekcji Kognitywistyki IFiS PAN, zajmuje się psychologicznymi podstawami matematyki, na ten temat opublikował wiele prac, w tym książkę "Umysł matematyczny" (wspólnie z B. Brożkiem; CCPress 2014), a ostatnio artykuł "Cognitive artifacts for geometric reasoning" w czasopiśmie Foundations of Science (wspólnie z M. Miłkowskim). W październiku nakładem wydawnictwa Routledge ukaże się jego książka "Foundations of geometric cognition". Projekt finansowany w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą "DIALOG" w latach 2016-2019"